Herkes, hayatında en az bir kez diş hekiminden veya anne ve babasından dişlerini günde iki kez fırçalaması ve diş ipi kullanması gerektiğini duymuştur. Ancak bazen, dişlerinizi fırçaladıktan ve diş ipi kullandıktan sonra bile ağzınız yine de kötü kokabilir. Bunun nedeni, büyük olasılıkla dilinizi de temizlemeyi ihmal ediyor olmanızdan kaynaklıdır.

Dilinizi temizliğini de yapmadığınız sürece, ağzınız asla gerçekten temiz olmayacaktır. Ayrıca dişlerinizi ne kadar fırçalarsanız fırçalayın, dilinizi temizlemezseniz ağız içindeki mikroorganizma düzeyi azalmayacak, dişlerinizde plak, sararma ve çürük geliştirme riski her zaman yüksek olacaktır.

Dilimizi neden temizlemeliyiz?

Dil, vücudun en fazla bakteri barındıran kısımlarından biridir. Bize düz ve esnek kaslı bir organ gibi görünse de, bakterileri gizlemeye yardımcı olabilecek her türlü ortama sahiptir. Sahip olduğu girinti-çıkıntı ve yarıklar bakterilerin rahatça yerleşebilecekleri ortamı hazırlar. Bu bakterilerin birikmesi, ağız sağlığınızı ve dolayısı ile genel sağlık durumunuzu olumsuz yönde etkiler, dişlerinizde çürüklere ve ağız kokusuna neden olabilir.

Dil temizliği yapmak, bakteriler nedeniyle dilinizin üzerinde oluşan biyofilm tabakasından da kurtulmanıza yardımcı olur. Biyofilm tabakası, hücrelerin bulundukları yüzeye yapıştıkları bir mikroorganizma kümesidir. Dilinizin, yemeklerin tadına tam olarak varmasını ve tadını çıkarmasını da engeller.

Dilinizin üzerini kaplayan bu biyofilm tabakası, tat alma duyunuzu da köreltmektir. Bu tabakayı uzaklaştırmak, yiyeceklerden daha etkili bir şekilde tat almanıza yardımcı olabilir. Bu sayede doyma duygusu da daha hızlı bir şekilde meydana gelir.

Peki, genel olarak dil temizlemek neden önemlidir?

• Tat alma duyusunu geliştirir

Tat alma duyusu, bir yandan beslenmeyi zevkli hale getirirken diğer yandan da zehirlenmelerin önüne geçmeyi sağlar. Dil yüzeyini örten mikrobiyal biyoflm tabakası, dilin üzerinde bulunan tat tomurcukları örterek onların fonksiyonunu etkiler ve yiyeceklerin tadını tam bir verimle alamazsınız.

Herkes yemeklerin tadını en iyi şekilde almak istediğinden, dilinizi temizlemek damak tadınızı güçlendirmeye yardımcı olabilir.

Dil yüzeyinin uygun materyaller kullanarak ve nazikçe kazınarak temizlenmesi veya fırçalanması bu tabakayı ortadan kaldırarak hem yediğiniz her şeyin tadını daha iyi almanızı sağlar, hem de ağzınızdaki bakteri sayısını düşürerek kontrol altına almaya yardımcı olur.

• Dilin görünümünü iyileştirir

Dilinizdeki biyofilm tabakası temizlenmediğinde kalınlaşarak gözle görünür hale gelir ve kirli beyaz-gri renkte bir tabaka oluşturur. Böyle bir eklenti ile kaplanmış dil, estetik olarak da kötü görünmektedir. Bu filmi iyi bir dil temizleyici yardımıyla rutin olarak nazikçe kazımak, dilin görünümünün  zamanla iyileşmesine yardımcı olur.

• Bakterileri azaltır

Ağız içinde yaşayan bakteriler; diş plağı, ağız kokusu, diş çürümesi veya diş eti iltihabı gibi yaygın olarak rastlanan birçok diş probleminin başlıca sorumlularından biridir.

Yapılan araştırmalar, düzenli diş fırçalamanın yanı sıra düzenli olarak yapılan dil temizliğinin ağız boşluğundaki bakterilerin çoğalmasını engellediğini göstermektedir. Bu bakterileri temizlemenin tek  yolu biyofilm tabakasından kurtulmakla mümkündür.

Ağız kokusunu azaltır

Dil üzerindeki biyofilm tabakası hem bakterilerin tutunması için hem de kötü ağız kokusu için uygun bir ortam sağlar. Gargara kullanımı bile bu kokuyu gidermeye yardımcı olmaz. Ancak düzenli olarak yapılan diş fırçalama ve mekanik dil temizliği sayesinde biyofilm tabakası uzaklaştırılarak ağız içindeki bakteri sayısının düşmesi hedeflenir.

Ancak düzenli yapılan bu temizlikler sayesinde ağız kokusunun da önüne geçilebilir.

Ağız kokusunun bir başka sebebi de tükürük akışının azalmasıdır. Ayrıca, biyofilm tabakası ağız boşluğunuzda bakteri birikimine neden olur. Dilin mekanik temizliğinin yapılmaması da, bu bakteri nüfusundaki artışa katkıda bulunur ve ağız sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.

Biyofilm, bakterilere ağız içinde tutunabilecekleri dayanıklı bir yapı sunar. Dayanıklı biyofilm tabakasına sağlamca tutunmuş bakteriler nedeniyle gargara kullansanız bile ağzınızda hoş olmayan o koku devam eder.

Tüm bu nedenlerle ağız bakım rutinine, düzenli diş fırçalanın yanı sıra mekanik dil temizliğini de eklemek, ağız kokusunu etkili bir şekilde azaltacaktır.

• Genel sağlığınızı iyileştirir

Bakteriler ve onların artıkları sadece ağız boşluğunda bulunmaz. Sadece ağız ve dişlere komşu olan dokulara değil, aynı zamanda kan dolaşımı yoluyla vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir. Bu nedenle, ağız içinde biriken bu bakterilerden kurtulmak, sadece ağız sağlığınızı değil, genel sağlığınızı da olumlu yönde etkiler, iyileştirir.

Aslında ağız sağlığının kendisi, genel sağlığın kolaylıkla gözlemlenebilen, ölçülebilen, önemli bir belirleyicisidir.

Dilinizin sağlıklı olmadığını nasıl anlarsınız?

Sağlıklı bir dil, genellikle açık pembe renklidir. Dil dokusunda, yapısında veya renginde herhangi bir farklılık ya da anormallik fark ederseniz, bu dilinizin sağlığını yitirmekte olduğunun bir işareti olabilir:

• Dil yüzeyini örten sarı-gri bir film tabakası
• Küçük tümsekler veya plaklar
• Beyaz dil rengi
• Görünümde değişiklikler
• Dilde kanama veya ağrı
• Kötü ağız kokusu

Bunlar, dikkatinizi dilinize vermenizi gerektiren birkaç önemli uyarı işaretidir.

Dilinizi etkili bir şekilde nasıl temizleyebilirsiniz?

Ağızdaki bakteriler, hem tüm yüzeyleri örten film tabakası nedeniyle, hem de ağız içinde çok fazla retansiyon alanı olması sebebiyle çok inatçıdır ve sadece gargara yapmak onları uzaklaştıramaz. Gargara, bakterilerin tutunduğu biyofilm tabakası dışındaki birkaç yüzeysel hücreyi temizleyebilese de biyofilm tabakasına tutunan bakteriler gargaranın temizleyici etkisinden pek de zarar görmeden kalabilecektir.

Dil yüzeyini nazikçe kazıyarak temizleme, dilinizi etkili bir şekilde temizlemenin en iyi ve en çok kabul edilen yöntemidir. Hassas bir organ olduğu için dilinizi kazırken çok dikkatli ve nazik davranmak da önemlidir.

Eczanelerde ve kozmetik marketlerde bulunan iyi bir dil temizleyici tercih etmelisiniz. Bununla birlikte, bir dil temizleyici kullanma konusunda endişeleriniz varsa, bu temizliği diş fırçası ile de yapabilirsiniz.

• Aynanın önünde durun, ağzınızı açın ve dilinizi dışarı çıkarın.
• Kazımaya başlarken, gidebildiğiniz kadar geriden başlayın.
• Dil kazıyıcının veya fırçanın ucunu nazikçe dilinizin arkasına yerleştirin.
• Öğürmekten endişeleniyorsanız, dilinizin ortasından başlayabilirsiniz. Bu pratiğe alıştıkça, temizliğe yavaş yavaş daha geriden başlayabilirsiniz.
• Ardından yumuşak bir hareketle ve yeterli basınçla tabakayı düzgün bir şekilde dilinizden uzaklaştırın.
• Dilinizin ucundaki kazıyıcıyı asla geriye doğru götürmeyin. Her zaman, dilin arkasından uca doğru gidin.
• Dilin her yerini temizlediğinizden emin olun.
• Çıkarılan kalıntıları geri yutmamak için ağzınızı bol su ile çalkalayın.

Dilinizi düzenli olarak temizliyorsanız, ağızdaki bakterilerden kurtulma sürecine yardımcı olması için onunla birlikte antiseptik bir gargara kullanabilirsiniz.

Dil temizliğinin herhangi bir yan etkisi veya riski var mı?

Dil kazıma ile ilgili en büyük endişelerden biri, öğürme refleksini uyarmasıdır. Bu, bazı kişilerde dil temizliğini uygulamak bulantı ve kusmaya neden olabilir.

Bunu önlemek için, temizleyiciyi dilinizin çok gerisine yerleştirmekten ve ileri doğru itmekten kaçının. Başlarda, sadece dilin ortasından ucuna kadar temizliği deneyebilirsiniz. Zamanla alıştıkça temizle daha da geriden başlayabilirsiniz.

Dil temizliği sırasında dilinize uyguladığınız baskının miktarını sürekili kontrol etmelisiniz. Dil yüzeyinizi örten tat alma duyularınıza zarar vermemek için yeterince nazik, ancak dil yüzeyini örten film tabakasını uzaklaştıracak kadar fazla da güçlü olmalısınız. Dilinize zarar vermekle ilgili endişeniz varsa, yumuşak bir şekilde başlayın ve basıncı kademeli olarak artırın.

Dil ne sıklıkla temizlenmeli?

Bütünsel bir sağlık için dişleriniz kadar dilinizi de günde en az bir kez temizlemelisiniz. Dolayısıyla, bunu günlük ağız hijyeni rutininizin bir parçası haline getirmeniz gerekir.

Aşırı kuvvet uygulayarak yapılan bir temizlik, dil yüzeyine hasar verebilir, bu nedenle kaçınılmalıdır. Bu nedenle, sabahları ve yatmadan önce olmak üzere günde iki kez dilinizi nazikçe temizleyebilirsiniz, ancak bundan fazlası önerilmez.

Ağız sağlığını iyileştirmek için diğer öneriler

Dil temizliği sağlığınız için faydalı olabilir, ancak ağız sağlığı konusunda çok yönlü bir yaklaşım izlemiyorsanız, sadece dil temizliği yaparak, gerek ağız ve diş sağlığınız gerekse tüm vücut sağlığınız  üzerinde istediğiniz sonuçları elde edemeyebilirsiniz. Aşağıdaki adımlar da genel ağız sağlığınızı korumanıza ve hatta iyileştirmenize yardımcı olacaktır:

• Çürükleri önlemek için önerilen sınırlarda florür içeren bir diş macunu ve gargara kullanabilirsiniz..
• Diş ve diş etlerinizi günde en az 2 kez etkili bir biçimde fırçalayın.
• En az iki dakika fırçaladığınızdan emin olun. Her fırçalama seansının yeterince sürdüğünden emin olmak için bir kronometre kullanabilirsiniz.
• Dişlerinizin arasındaki ulaşılması zor kalıntıları temizlemek için günde en az bir kez diş ipi kullanın.
• Ağız kokusunun yaygın bir nedeni olan ağız kuruluğunu azaltmak için gün boyunca bol su için.
• Dilde birikmeye katkıda bulunabilecek tütün ürünlerini kullanmaktan kaçının.

Ayrıca, düzenli kontroller ve temizlik için diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret etmeyi unutmayın…